Vierhonderdvijftig jaar geleden werd Jan Pieterszoon Sweelinck geboren, een van de belangrijkste componisten uit de Lage Landen. In zijn tijd was Sweelinck tot ver buiten de landsgrenzen beroemd en dat hij ook in eigen land op handen werd gedragen, blijkt al uit de bijnaam die de Amsterdammers hem gaven: de ‘Orpheus van Amsterdam’. Vandaag is Sweelinck bij het grote publiek ten onrechte weinig of niet bekend.

Jan Pieterszoon Sweelinck werd in 1562 in het Nederlandse Deventer geboren. Enkele jaren later verhuisden de Sweelincks naar Amsterdam. Vader Pieter Swibbertszoon was er tot organist van de Oude Kerk benoemd, een ambt waarin Jan Pieterszoon hem op 15-jarige leeftijd opvolgde. In deze welvarende en bloeiende Hanzestad kon het muzikale genie zich helemaal ontplooien: hij verkeerde er onder rijke en kunstminnende kooplieden en was ook lid van de Muiderkring, een groep van kunstenaars en geleerden die bijeenkwamen in het Muiderslot bij de bekende dichter en schrijver Pieter Corneliszoon Hooft. Het belang van Sweelinck kan nauwelijks overschat worden. De manier waarop hij op klavecimbel en orgel musiceerde, vormde indirect, via een grote schare Duitse leerlingen, de grondslag voor de rijke Noord-Duitse orgelkunst, die op haar beurt de jonge Bach beïnvloedde. De klaviermuziek van Sweelinck staat dan ook al decennia lang in hoog aanzien bij muziekliefhebbers en organisten en klavecinisten spelen regelmatig zijn heerlijke fantasia’s, toccata’s en variaties. Dat staat in schril contrast met de vocale muziek van Sweelinck. Die werd lange tijd gezien als een uitloper van de oude polyfone traditie, waarbij benadrukt werd dat de hoogdagen van die Vlaamse polyfonie al voorbij waren. Het wereldvermaarde vocale ensemble Gesualdo Consort Amsterdam heeft met zijn schitterende integrale opname voorgoed een einde gemaakt aan deze zienswijze. Die uitgave, die terecht de naam ‘Het Sweelinck Monument’ draagt, viel al meermaals in de prijzen.

In de Tiense Sint-Germanuskerk brengt het ensemble een gevarieerde selectie uit dat omvangrijk en heel divers vocaal oeuvre van Sweelinck. Het vocale gedeelte wordt afgewisseld met orgelmuziek van Sweelinck, gebracht door niemand minder dan de Nederlandse organist Léon Berben. De leerling van o.m. Gustav Leonhardt en Ton Koopman is in de wereld van de oude muziek een van de leidinggevende figuren van de jongere generatie en verdiept zich al jaren in het klavieroeuvre van Sweelinck.

praktisch

Donderdag, 13 september 2012 - 20:30u, Sint-Germanuskerk, Veemarkt, 3300 Tienen
Gesualdo-Consort en Léon Berben, orgel

www.tienseorgelkring.be