Het befaamde orgel van Guillaume Robustelly, in origine gebouwd voor de abdij van Averbode en dat sinds 1822 in de St.-Lambertuskerk in Helmond (NL) staat, gaat in de steigers voor een grote restauratie. De firma Verschueren Orgelbouw te Heythuysen (NL) is inmiddels begonnen met de ontmanteling van het instrument. Het hele orgel zal een grote schoonmaakbeurt ondergaan en volledig gerestaureerd worden.

Het orgel werd na de bouw in 1772 enkele keren eerder onder handen genomen; in 1862 bijvoorbeeld was het de Brabantse orgelmaker Smits die het oorspronkelijke instrument een aantal essentiële wijzigingen deed ondergaan. Daarna waren er restauraties in 1954, 1975-1976.

Het Helmondse Robustelly-orgel is zo bijzonder vanwege de fraaie klank van de tongwerkregisters: het merendeel van alle tongwerkpijpen is authentiek. Daarnaast heeft het orgel zilverachtige en helder klinkende plena.

Het orgel heeft een internationale en nationale bekendheid. Een en ander is vooral ontstaan na de restauratie van 1976. Toen werd het instrument als geheel teruggebracht naar een situatie van 1772 en 1862.

Werkzaamheden
De werkzaamheden die Verschueren gaat uitvoeren, zijn als volgt samen te vatten. In fases worden alle pijpen van het orgel verwijderd om schoongemaakt en hersteld te worden te worden. De koppen worden ontdaan van de hier en daar aanwezige corrosie.
Aan de tongen en lepels wordt veel aandacht geschonken, terwijl de stemkrukken verbeterde inkepingen krijgen. De bekers van de grotere pijpen worden in verbeterde steunen geplaatst om verzakking te voorkomen.
De drie klavieren worden uitgenomen en volledig hersteld: de speling tussen de toetsen opgeheven en alle toetsen worden weer op lijn gebracht.
Alle mechaniek wordt hersteld en opnieuw afgeregeld. Bovendien wordt de tractuur zodanig hersteld dat deze geluidsarmer kan functioneren.
Lekkages in de windkanalen worden gerepareerd de scheuren in het hout hersteld.
In de windladen worden daar waar nodig ventielen en pulpeten hersteld of vervangen. De verbindingen van koperdraad worden kritisch op slijtage onderzocht. Ook de grote balgen krijgen een grote herstelbeurt.
In de klank, de intonatie, zullen geen ingrijpende werkzaamheden plaatsvinden: correcties van kernen alsmede ook het beter afstemmen van het pijpwerk van 1976 op het oudere pijpenmateriaal behoort ook tot de werkzaamheden.

Adviseur bij de werkzaamheden is Rogér van Dijk te Utrecht. In de St.-Lambertuskerk is een kleine overzichtstentoonstelling te zien, die inzicht geeft in de restauratie. In mei of juni 2016 zal dan het orgel weer feestelijk in gebruik worden genomen, met verschillende concerten, presentaties en activiteiten.

Op de website van de Robustelly Society Helmond kan iedereen zich op de hoogte houden van de werkzaamheden. Er worden zogenaamde kijkdagen georganiseerd zodat de belangstellenden zich regelmatig op locatie van de vordering van werkzaamheden op de hoogte kunnen stellen.

Nieuws omtrent de restauratie is te volgen via www.robustelly-society-helmond.com en uiteraard Facebook

Voor een donatie van € 20,00 (inclusief verzendkosten) ontvangt men het rijk geïllustreerde boek in linnen hard-cover over het Robustelly-orgel van de hand van Henk Verhoef. Uiteraard zijn hogere donaties van harte welkom op rekeningnummer: NL62RABO 0180 5814 14 ten name van Stchting Vrienden Robustelly Orgel,onder vermelding van 'restauratie'.