Donderdag 28 januari is in de predikherenkerk te Leuven het Contiusorgel aan de pers voorgesteld. Verschillende sprekers, w.o. Jean-Pierre De Bandt, Schepenen Vandervoort en Vansina, alsmede de orgelmakers Frits Elshout (Flentrop) en Joris Potvlieghe namen het woord en lichtten meerdere aspecten van het project toe. Sigiswald Kuyken zorgde voor een muzikaal onthaal van het nieuwe orgel.
De Contius Foundation, een stichting van openbaar nut, bouwt in de Sint-Michielskerk te Leuven een bijzonder barokorgel met hoogzaal. Het instrument is geconcipieerd als een kopie van het 38 registers tellende voorbeeldorgel, gebouwd in 1774 voor de Heilige Drievuldigheidskerk in Liepaja (Letland) door Heinrich Andreas Contius (1708-1795).
Contius stond hoog aangeschreven bij J.S.Bach. Van al zijn instrumenten, bleef slechts zijn laatste orgel bewaard, dat van de Heilige Drievuldigheidskerk in Liepaja. Een gedetailleerde studie van dit historische instrument, ligt aan de basis voor het Leuvense orgelproject. Het is als het ware een ontbrekende schakel voor de vertolking van muziek van Bach en tijdgenoten. Voor musici en musicologen kan dit orgel nieuw licht werpen op de muziek uit de 18de eeuw. De link met Letland geeft dit project bovendien een bijzondere Europese dimensie die beantwoordt aan de internationale dynamiek die deze Stichting voorstaat.
Fase 1: 2013-2015
Het nieuwe orgel wordt in opdracht van de Contius Foundation gebouwd, in drie fases, door twee orgelbouwers: Flentrop Orgelbouw bv uit Zaandam (NL) en Joris Potvlieghe uit Tollembeek. Zij worden in hun opdracht bijgestaan door een internationaal samengesteld artistiek comité, samengesteld uit specialisten met internationale erkenning.
Het orgelproject wordt structureel gefinancierd door privé sponsors, het Fonds Baillet-Latour en de Nationale Loterij. De eerste fase, een volledig hoofdwerk, is vandaag zo ver als mogelijk afgerond. Fase 2 en 3 zullen binnen afzienbare tijd worden aangevat.
Sint-Michielskerk in Leuven
De samenwerking met de kerkgemeenschap van de Sint-Michielskerk is een hoeksteen van dit project. In 1944 werd deze kerk deels verwoest en verloor het haar historische Le Picard orgel. Ruim 70 jaar later zal het nieuwe Contiusorgel verrijzen op dezelfde plaats als zijn illustere voorganger, daarmee de liturgisch muzikale omkadering van de Sint-Michielsparochie en de Leuvense gemeenschap opnieuw versterkend.
In 2016 zullen er structurele stabiliteitswerken worden uitgevoerd aan de Sint-Michielskerk met het oog op toekomstige langetermijn restauratiewerken. Aansluitend hierop, in 2017, wordt de bouw van een nieuw hoogzaal gepland, ontworpen door architect Jan Mannaerts. Het hoogzaal komt op de plaats van het vooroorlogse en wordt gebouwd in overleg met het Agentschap Onroerend Erfgoed, naar een idee van Sigiswald Kuijken, oprichter en artistiek leider van het barokorkest "La Petite Bande". Het hoogzaal zal voldoende plaats bieden om Bachs volledige instrumentale oeuvre, inclusief de Passies, uit te voeren. In afwachting daarvan, is de Contius orgelkast tijdelijk opgesteld in de Predikherenkerk.
Een Internationaal Bachfestival
Nu reeds zijn de voorbereidingen gestart om een internationaal Contius-Bachfestival te laten plaatsvinden rond dit bijzondere instrument.
Aangezien het Contius-Bachfestival wordt georganiseerd in de universiteitstad Leuven, zal het historische onderzoek van de muziek van Bach en tijdgenoten en de toenmalige uitvoering ervan, een centrale plaats krijgen. Het orgel zal een muzikaal platform zijn, beschikbaar voor opleiding, onderzoek, concerten, lespraktijken (Lemmensinstituut, conservatoria,...), opnames, festivals....
Bijzondere aandacht zal gaan naar het gebruik van het instrument binnen het liturgische kader van de Sint-Michielskerk. De steun van deze dynamische gemeenschap én van de stad Leuven, is onontbeerlijk om dit project te laten uitgroeien tot iets wat diep kan wortelen in de plaatselijke Leuvense gemeenschap, met een ambitie en visie die tot ver over de grenzen reikt.