Historiek

Historiek
Het Vlaamse tijdschrift Orgelkunst bekleedt een unieke plaats in het Vlaamse tijdschriftenaanbod. Het is tevens het langst bestaande orgeltijdschrift uit de orgelgeschiedenis van Vlaanderen. Het trekt de lijn door van een traditie van Vlaamse orgeltijdschriften (De Schalmei 1946-1950; De Praestant 1951-1972); Orgelkunst (1978- )).

Na de Tweede Wereldoorlog zagen vier belangrijke tijdschriften het levenslicht:

De Schalmei (1946 - 1950)
In Vlaanderen werd een eerste orgeltijdschrift opgericht in 1946 met de uitgave van De Schalmei. Deze publicatie was in hoofdzaak een éénmansbedrijf van Berten De Keyzer dat na iets meer dan één lustrum in 1950 werd beëindigd.

De Praestant (1951 - 1972)
Bijna naadloos sloot Flor Peeters, samen met Titus Timmerman, o. praem., hierop aan met de uitgave van De Praestant in 1951, dit naar aanleiding van het Orgelcongres in de abdij te Tongerlo. Naast de tekstbijdragen werd de orgelcreativiteit ook geuit door toevoeging van een muzikale bijlage. Ruim twee decennia later werd het laatste nummer van De Praestant gepubliceerd in 1972.

Luister van het orgel I (1973)
Een nieuwe ploeg startte in 1973 met de uitgave van Luister van het orgel I van de Acta Organologica Flandriae. Het bleef bij een mooi uitgegeven eenling omdat de economische gevolgen van de oliecrisis destijds zorgden voor twijfels over de leefbaarheid van een nieuw Vlaams orgeltijdschrift.

Orgelkunst (1978 - )
Dezelfde redactieraad uit 1973, nu meer uitgebreid, stond in 1978 aan de wieg van Orgelkunst, een tijdschrift dat werd opgericht in de schoot van de Vlaamse Vereniging ter Bevordering van de Orgelkunst v.z.w. (V.V.B.O.) bestaande uit de stichtende leden: Kamiel D'Hooghe, ere-directeur van het Koninklijk Conservatorium te Brussel, Agnes Dumon, Antoon Fauconnier, voormalig erfgoedconsulent voor orgels bij de dienst Monumenten en Landschappen van de Vlaamse Regering, Dr. Bernard Huys, voormalig hoofd van de muziekafdeling van de Koninklijke bibliotheek Albert I, Ghislain Potvlieghe, orgel- en klavierinstrumentenbouwer en Patrick Roose van het recent opgerichte Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed. Later (1984) zijn Luk Bastiaens, docent orgel aan de hogeschool voor Wetenschap & Kunst te Leuven en de Erasmushogeschool te Brussel, alsook Wenceslaus Mertens (1996), historicus en orgeldeskundige-ontwerper, toegetreden tot de redactie en de vereniging.

Het nieuwe tijdschrift ontstond vanuit een intense dynamiek van geëngageerde gelijkgestemden rond het gedachtegoed over de orgelcultuur en het orgelbeleid in Vlaanderen, met als basis een grondige studie van het Vlaams orgelerfgoed, getoetst aan internationale tendensen en actualia. Een krachtige orgelstroom werd op gang getrokken en is tot op heden verder ontwikkeld en verruimd waarbij de dynamiek van de orgelmuziek verknoopt was met de studie van de historische orgels en het orgelmaken op ambachtelijke basis. Vanuit overtuiging en groeiend inzicht werd aan de weg getimmerd en ontstond er stilaan een openheid naar het geheel van de zeer gedifferentieerde orgelwereld.

In 2005 werd de “Vlaamse Vereniging ter bevordering van de Orgelkunst” v.z.w. omgedoopt tot “Orgelkunst” v.z.w. Een jongere generatie heeft inmiddels de fakkel overgenomen en hoopt met eenzelfde dynamiek en inzet het Vlaamse orgelgebeuren zowel landelijk als internationaal de uitstraling te geven die het verdient.